Samen inspelen op de installatievragen van de toekomst

Het installatievak verandert snel. Steeds vaker voeren installatiebedrijven ook service- en onderhoudstaken uit. De allround servicemonteur heeft dan ook de toekomst. Om op deze behoefte in te spelen, is InstallatieWerk Noord-Holland een samenwerkingsverband aangegaan met ROVC. Vanaf oktober begint de eerste groep monteurs aan de tweejarige mbo-3-opleiding ‘Servicemonteur installatietechniek’.

InstallatieWerk Nederland leidt jongeren op tot installatietechnicus. De stichting telt acht regio’s, waaronder Noord-Holland. Adjunct-directeur Ronald Olij van InstallatieWerk Noord-Holland: “We werven onze leerlingen zelf, bijvoorbeeld op vmbo's. Via een bbl-opleiding worden ze klaargestoomd voor het vak. Gedurende de opleiding zijn de jongeren in loondienst en worden ze gedetacheerd bij erkende leerbedrijven.”

Meer vraag naar allround monteurs

Het installatievak is volop in ontwikkeling. Zo komen leerlingen in aanraking met nieuwe elementen als kunststofleidingsystemen en snelmontagematerialen. Duurzaam bouwen is de trend en ook service- en onderhoudswerkzaamheden maken tegenwoordig deel uit van het vak. Het nieuwe installeren stelt andere eisen aan de opleiding, benadrukt Olij. “De installatietechnicus van de toekomst is een allround vakman. Hij voert minder vaak specialistische reparaties uit, maar zoekt zelfstandig naar storingen en vervangt gehele componenten. Kortom, het vak wordt breder. Steeds meer jonge installatietechnici maken de stap naar een mbo-opleiding op niveau 3 of 4.”

Opleidingstraject op mbo-3-niveau

InstallatieWerk Noord-Holland en ROVC zijn vorig jaar met elkaar in contact gebracht door een lidbedrijf van InstallatieWerk: Installatieburo Rutgers BV uit Oosterblokker. Ronald Olij: “Onze contactpersoon Hans Barten merkte dat zijn ervaren monteurs graag een opleiding op niveau 3 wilden volgen. Maar ze hadden moeite met de theoretische aanpak en lage gemiddelde leeftijd van medeleerlingen op het ROC. Kortom, er was behoefte aan een opleiding voor werkenden. Samen met ROVC hebben we gewerkt aan een mooi inhoudelijk programma waarbij het vak centraal staat. Dat heeft geleid tot de tweejarige opleiding ‘Servicemonteur Installatietechniek niveau 3’, die we eenmaal per week op onze eigen locatie in Heerhugowaard aanbieden. In oktober start de eerste groep monteurs.”

Installatiewerk Noord-Holland

Stichting Opleidingsbedrijf InstallatieWerk Nederland is een landelijke organisatie zonder winstoogmerk. InstallatieWerk is de grootste opleider voor de installatie- en elektrotechniek. De regionale stichtingen, zoals InstallatieWerk Noord-Holland, verzorgen voor 2000 lidbedrijven de instroom en opleiding van ongeveer 3500 jonge werknemers. InstallatieWerk werft leerlingen zelf en biedt hen een praktijkgerichte opleiding aan. InstallatieWerk Nederland bestaat uit acht regio’s en beschikt over 52 opleidingslocaties verspreid over het land.

Opleiden loont

Zijn installatiebedrijven anno 2013 bereid om te investeren in jonge installatietechnici? “De wil is er absoluut”, benadrukt Olij. “Maar vaak spelen praktische bezwaren een rol. Als het druk is, besteden bedrijven hun kostbare tijd liever niet aan een opleidingstraject. En als het economisch tegenzit zoals nu, zijn bedrijven voorzichtiger.” Een gemiste kans, vindt Olij, die verwacht dat de eerste tekorten al snel zichtbaar zijn. “De komende jaren wordt hard getrokken aan jonge installatietechnici. Na 2015 slaat de vergrijzing toe, ook bij technische diensten. We doen daarom een dringend beroep op bedrijven om juist nu te blijven investeren in installatietechnici en voldoende opleidingsplekken beschikbaar te stellen.”

Achterhaald beeld

Het imago van het installatievak is niet om over naar huis te schrijven. Jongeren associëren het vak met vieze handen. Ten onrechte, vindt Olij. “Dat beeld is behoorlijk gedateerd. Er komt steeds meer ICT om de hoek kijken. Denk bijvoorbeeld aan het uploaden en in bedrijf stellen van een gebouwbeheersysteem. Het installatievak is veelzijdig. Je kunt er alle kanten mee op. Dat moeten we veel meer uitdragen als branche.”

Regionaal krachten bundelen

InstallatieWerk Noord-Holland onderneemt veel om het eenzijdige beeld te veranderen. Zo bezoekt InstallatieWerk basisscholen met een kleurrijke touringcar, boordevol les- en speelmateriaal om scholieren te enthousiasmeren voor het techniekvak. Olij: “Zo’n initiatief is natuurlijk een druppel op de gloeiende plaat, zolang we onze krachten niet bundelen. In Noord-Holland hebben we de stichting Talent voor Techniek. Met opleidingsbedrijven in diverse branches, zoals de bouw-, metaal-, elektro- en installatiesector, trekken we samen op. Zo bieden we niveau 4-opleidingen voor havo-schoolverlaters aan.”

Politieke keuzes

Op landelijk niveau moet de politiek kleur bekennen, vindt Olij. “Elk initiatief dat techniek op de agenda zet, is goed. Maar het grote verband ontbreekt. Hopelijk vormt het Techniekpact de eerste aanzet voor een gerichte aanpak. Het gaat nu eigenlijk al fout in het basisonderwijs. De uitslag van de Cito-toets is in feite al bepalend voor de vraag of je als jongere de techniek ingaat. Als je naar de havo kunt, ga je immers niet naar het vmbo om te timmeren. Het gevolg is dat we veel jongeren al in een vroeg stadium voor het techniekvak verliezen. Doodzonde natuurlijk, want juist in de techniek liggen de banen straks voor het oprapen. Als maatschappij moeten we daar veel meer op inspelen. Waarom maken we geen werk van een technische havo?”