Kennisgebied warmtepompen in de installatiebranche

Onze opleidingen

Veelgestelde vragen

• Waardoor is de warmtepomp in opmars

  De overheid heeft besloten dat Nederland in 2050 volledig energieneutraal moet zijn. Een belangrijke energiebesparende maatregel is het verminderen van aardgasverbruik. Er vindt op dit moment versneld een transitie plaats van cv-ketels naar warmtepompen. De water-water warmtepomp wordt al enige tijd in de nieuwbouw toegepast. Voor zowel de nieuwbouw als de bestaande bouw zijn er veel meer mogelijkheden bijgekomen. Dit komt o.a. door de opkomst van de hybride warmtepomp. Hierbij wordt de warmtepomp gecombineerd met een cv-ketel. De verkoop van waterpompsystemen is daardoor enorm gestegen.

• De warmtepomp is in opmars. Wat betekent dit voor de installatiebranche?

  Het werken met waterpompen vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. De techniek stelt nieuwe eisen aan monteurs. Niet alleen voor het ontwerpen en installeren van waterpompsystemen, maar ook voor het in bedrijf stellen, onderhouden én oplossen van storingen. Grote installatiebedrijven hebben hun monteurs vaak al bijgeschoold en de benodigde certificaten bemachtigd. Nu is het tijd dat ook kleinere installatiebedrijven en zzp’ers deze stap maken, zodat ook zij klaar zijn voor de toekomst.

• Wat is de belangrijkste verandering voor monteurs?

  Wie gaat werken met warmtepompen zal anders moeten denken. De techniek is voor een deel anders dan in een traditionele cv-ketel. Een cv-ketel verbrandt aardgas, zodat het water in kranen en radiatoren wordt verwarmd. Een warmtepompsysteem gebruikt een koelkringloop om huizen te verwarmen. De pomp haalt warmte-energie uit een warmtebron (water of lucht) en een koudemiddel brengt die energie naar de plaats van bestemming, zoals een boiler of het afgiftesysteem. De techniek in de warmtepompinstallatie zorgt voor de juiste temperatuur in het huis.

• Wat zijn koudemiddelen en F-gassen?

  In een warmtepompsysteem zitten, net als in een aircosysteem, koudemiddelen. Deze koudemiddelen zijn veelal synthetische koudemiddelen, ook wel F-gassen genoemd. Deze bevatten fluor en zijn erg schadelijk voor het milieu. Daarom stelt de Europese wetgeving een aantal verplichtingen voor het werken met F-gassen.

• Welke wettelijke verplichtingen hebben monteurs die aan warmtepompen werken?

  Werk je als monteur aan de gashoudende delen van warmtepompen, dan moet je in het bezit zijn van minimaal een persoonscertificaat F-gassen II. Dit certificaat is verplicht als je de volgende handelingen wilt verricht aan warmtepompen:

  • In bedrijf stellen van een complete warmtepompinstallatie
  • Reparatiewerkzaamheden aan de gashoudende onderdelen

  Vergelijk de rol van een warmtepompmonteur met de rol van een fietsenmaker. Als je geen certificaat zou hebben, zou je als fietsenmaker al het onderhoud aan een fiets mogen uitvoeren, behalve het oppompen van de banden of het plakken van een lekke band. Met warmtepompen is het net zo. Je mag zonder certificaat werken aan de warmtepomp, behalve aan de belangrijkste gashoudende onderdelen van de installatie.

• Welke certificaten zijn er voor monteurs?

  Voor warmtepompen zijn er twee verschillende persoonscertificaten:

  • F-gassen categorie I: Mocht je aan grote industriële installaties werken, dan is F-gassen categorie I vereist. Deze installaties bevatten meestal meer dan 3 kg (>5 ton CO2 eq.) koudemiddel en daarvoor is het F-gassen I-certificaat vereist.
  • F-gassen categorie II: In de praktijk heb je als warmtepompmonteur voldoende aan het certificaat F-gassen II, omdat in warmtepompinstallaties meestal minder dan 3 kg (<5 ton CO2 eq.) koudemiddel zit. Met dit certificaat kun je als monteur de volgende werkzaamheden aan warmtepomp-installaties verrichten: terugwinnen, installatie, in bedrijf stellen, reparatie, onderhoud, service, buitendienststelling en lekcontrole.

• Hoe behaal je het F-gassen II certificaat?

  Je ontvangt het F-gassencertificaat als je het officiële examen F-gassen II met goed gevolg hebt afgerond. Dit examen wordt georganiseerd door organisaties die door de overheid aangewezen zijn als de exameninstelling voor koeltechnische monteurs. Om het examen F-gassen categorie II te behalen is goede bijscholing vereist. Daarom heeft ROVC een praktijkgerichte F-gassencursus categorie II ontwikkeld.

• Wat houdt de cursus F-gassen categorie II precies in?

  De cursus F-gassen categorie II van ROVC duurt zes dagen en is speciaal ontwikkeld voor warmtepompmonteurs. Je krijgt theorie en praktijk die je voorbereiden op het examen F-gassen II. Je voert koeltechnische handelingen uit en doet soldeervaardigheden op.

  De installaties waarop je oefent, komen ook terug in het examen.

  Na de cursus ben je klaar om examen te doen. Dit is geen onderdeel van de cursus. Je kunt je daarvoor bij de bevoegde instanties aanmelden. Bij goed gevolg ontvang je het STEK-diploma F-gassen II.

• Wanneer gaan de milieuonvriendelijke F-gassen verdwijnen?

  De milieucommissie van het Europees Parlement heeft besloten om nieuwe F-gassen met een GWP-waarde (Global Warming Potential) van meer dan 2500 in nieuwe koelapparatuur vanaf 2020 te verbieden. Tot 2030 mogen F-gassen met een GWP-waarde van meer dan 2500 die uit een installatie teruggewonnen (gerecycled of gegenereerd koudemiddel) zijn, nog worden toegepast. Om F-gassen te mogen gebruiken, ook in warmtepompen, is zowel een persoons- als een bedrijfscertificaat vereist.

• Blijft het F-gassencertificaat nuttig in de toekomst?

  Ook na 2020 zullen warmtepompsystemen nog F-gassen bevatten. Bovendien zullen er nog lange tijd ‘oude’ warmtepompen zijn die met F-gassen werken met een hoge GWP-waarde. Deze warmtepompen zullen wel nog steeds onderhouden moeten worden.

• Kan ik met een warmtepomp ook tapwater verwarmen?

  Ja, het is zeker mogelijk om met een warmtepomp tapwater te verwarmen. Toch kunnen niet alle warmtepompen dit. Een volledig elektrische warmtepomp kan tapwater verwarmen, maar andere warmtepompen werken hiervoor samen met een boiler. Een warmtepompsysteem met een boiler kan dus prima zorgen voor warm tapwater

• Is een warmtepomp duurder in aanschaf dan een cv-ketel?

  Het klopt inderdaad dat een warmtepomp duurder is dan een cv-ketel. Wel is een warmtepomp milieuvriendelijker en zuiniger in verbruik, waardoor je jaarlijks geld bespaart en de investering terugverdient. Ook wordt er verwacht dat de prijs van waterpompen in de toekomst zal dalen.

• Wat kost het onderhoud van een warmtepomp?

  Om zoveel mogelijk uit de warmtepomp te halen en de investering terug te verdienen, is het belangrijk dat de warmtepomp goed onderhouden wordt. Het kost gemiddeld tussen € 75,- en € 175,- per jaar om een warmtepomp te laten inspecteren. Dit bedrag is afhankelijk van het soort warmtepomp.

• Hoe staat de warmtepomp ervoor in Nederland?

  Het allereerste gebruik van de warmtepomp was in 1995. Mensen die in woonwijken met stadsverwarming woonden wilden onafhankelijker worden. Omdat er in die wijken aardgas ontbrak, werden hiervoor warmtepompen ingezet. De laatste jaren maakt de warmtepomp ook zijn intrede in wijken waar wel aardgas aanwezig is. Vooral om het CO2 verbruik terug te dringen worden alternatieve energiebronnen als lucht en water populair. Zo ook de warmtepomp!