Installatiebranche richt vizier op duurzame toekomst

Titia Siertsema is voorzitter van UNETO-VNI, de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel. De installatiesector gaat momenteel gebukt onder de economische crisis, maar op langere termijn gloren juist nieuwe marktkansen. “De branche kan een sleutelrol vervullen in ontwikkelingen als energiebesparing en langer zelfstandig wonen.”

De vlaggen voor de ingang van het UNETO-VNI-kantoor in Zoetermeer klapperen stevig. ‘De techniek waar Nederland op draait’, luidt de slogan die over de volle breedte te lezen valt. Een duidelijk motto van de branchevereniging die ruim 5.000 leden telt: de installatietechniek is simpelweg onmisbaar in ons land.

Tussenfase

Toch voelt de sector momenteel vooral de forse economische tegenwind. De langdurige crisis in de bouw zorgt voor krimp. Het totale productievolume in de installatiebranche (in 2009 nog 13,8 miljard euro) komt volgend jaar waarschijnlijk uit op 9,9 miljard. Werden enkele jaren geleden nog personeelstekorten verwacht, inmiddels moeten veel installateurs alle zeilen bijzetten. Titia Siertsema, voorzitter van UNETO-VNI: "Op korte termijn zijn de vooruitzichten slecht. We krijgen steeds vaker te maken met faillissementen. Dat betekent ook dat er minder stageplekken beschikbaar zijn. Leden realiseren zich dat het goed is om jongeren een opleidingsplek te bieden, maar hebben op dit moment iets anders aan hun hoofd. We zitten in een tussenfase, waarin voor veel ondernemers overleven centraal staat." Op lange termijn is er echter geen reden voor pessimisme, benadrukt Siertsema. "Als we deze crisis achter ons kunnen laten, is dit een sector met een hele mooie toekomst. Het aandeel installatietechniek in de totale bouwsom wordt de komende jaren groter. Samen met onze lidbedrijven kijken we waar de kansen liggen en hoe we die het best kunnen verzilveren."

Energiebesparing

UNETO-VNI is ervan overtuigd dat alleen innovatie de installatiesector door de crisis kan helpen. De organisatie onderscheidt een aantal groeimarkten waarin de sector een sleutelrol kan vervullen. De eerste ontwikkeling is energiebesparing. Siertsema: "Een groot aantal technici moet de komende jaren worden bijgeschoold, zodat zij overweg kunnen met duurzame energieconcepten zoals warmtepompen, warmte-koudeopslag en zonne-energie. Deze innovaties vragen ook om nieuwe brancheopleidingen. Voor zonne-energie hebben we bijvoorbeeld een complete leergang opgezet, samen met Agentschap NL. Na het volgen van deze opleiding kunnen bedrijven zich laten erkennen als zonne-energie-installateur (SEI). Ook voor warmtepomptechnologie hebben we branchebreed opleidingen ontwikkeld."

De techniek waar Nederland op draait

UNETO-VNI is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de elektrotechnische detailhandel, twee sectoren die essentieel zijn voor de Nederlandse economie. UNETO-VNI behartigt de belangen van ruim 5.000 lidbedrijven bij de politiek in Den Haag en Brussel, de sociale partners en tal van koepelorganisaties. De organisatie stimuleert innovaties, legt nieuwe marktkansen bloot en versterkt het imago van de sector. Daarnaast biedt ze haar leden een praktische helpdesk op organisatorisch, technisch, juridisch en opleidingsgebied. UNETO-VNI faciliteert via bijeenkomsten de collegiale contacten tussen lede

Langer zelfstandig wonen

Een tweede belangrijke trend is levensloopbestendig wonen. "Ook daarin kan onze branche veel betekenen", vervolgt Siertsema. " De babyboomers gaan de komende jaren massaal met pensioen. De roep om de zorgkosten terug te dringen wordt steeds luider. De volgende generaties moeten langer thuis verzorgd worden. Dat vraagt om nogal wat aanpassingen in woningen.

Regionale afstemming

Siertsema noemt het Techniekpact “veelbelovend”, maar voegt er gelijk een punt van zorg aan toe. “Landelijk stimuleringsbeleid is goed, maar we moeten in het oog houden wat ter plekke de situatie is. De technische markt is sterk regionaal bepaald. In Groningen (Energy Valley) hebben bedrijven een andere opleidingsbehoefte dan in Brainport Eindhoven. We moeten niet afwachten op wat de overheid doet, maar vooral zelf initiatief nemen. Bijvoorbeeld door op regionaal niveau duidelijke afspraken te maken over de inhoud van opleidingen, beroepspraktijkvorming en examinering. Ons Regionaal Beleidsplatform Installatietechniek (RBPI) houdt zich bezig met de scholing en ontwikkeling in de regio. Werkgevers, werknemers en scholen promoten het vak installatietechniek. Die structuur begint zijn vruchten af te werpen.”

Techniek op de kaart

Een krachtige economie drijft op goed opgeleide technische vakmensen. Dat besef groeit maatschappij-breed, ziet Siertsema. "Techniek was lange tijd een ondergeschoven kindje, maar daar komt verandering in. Dat merk je bij de overheid en in de politiek. Ook steeds meer ouders realiseren zich dat een keuze voor techniek een goede investering is voor de toekomst. De minister heeft toegezegd dat scholen per opleiding moeten gaan vermelden wat het arbeidsmarktperspectief is. Dat is een belangrijke stap richting meer transparantie. We willen niet dat onze jongeren op grote schaal worden opgeleid voor werkloosheid. En techniek is boeiend: het kan oplossingen bieden voor maatschappelijke problemen als de vergrijzing, mobiliteitsvraagstukken en de toenemende CO2-uitstoot. Je kunt er een prachtige carrière mee opbouwen.