F-gassen certificaat halen

Wil jij het F-gassen certificaat categorie 1 of 2 behalen? Lees dan alles over F-gassen, de verschillen in certificaten en het cursusaanbod van ROVC.

Wat zijn F-gassen?

F-gassen zijn gassen die je onder andere vindt in aircosystemen, koelsystemen en warmtepompsystemen. Vanwege het schadelijke karakter voor het broeikaseffect, zijn er Europese wetten opgesteld over het werken met F-gassen.

In koelsystemen wordt warmte verplaatst. Neem bijvoorbeeld een koelkast: wanneer je een pak melk in de koelkast zet wordt de warmte daaraan onttrokken. Deze warmte wordt vervolgens aan de achterkant van de koelkast afgegeven. Koelkast, koelcel, airco: allemaal werken ze volgens dit principe.

Verkoeling wordt mogelijk gemaakt door een koelkringloop, waarbij een koudemiddel wordt gebruikt dat bij lage temperaturen verdampt. Deze damp wordt onder hoge druk gebracht, waardoor de temperatuur weer stijgt. Een condensor zorgt vervolgens voor afkoeling, waarna het proces weer opnieuw begint.

Er zijn twee soorten koudemiddel: natuurlijke en synthetische koudemiddelen. Synthetische koudemiddelen – ook wel F-gassen genoemd – worden het meest gebruikt, maar zijn enorm schadelijk voor het milieu. Ze zijn mede oorzaak van het gat in de ozonlaag. Daarom worden synthetische koudemiddelen de komende jaren stapsgewijs verboden.

Tot het zover is, geldt een Europese wet die je verplicht een F-gassen certificaat te halen. Zonder dit certificaat mag je geen werkzaamheden doen aan het circuit waar de F-gassen zitten.

Keuzehulp nieuwe verordening F-gassen/koudemiddelen: Per 1 september 2025 gaat de nieuwe persoonscertificering in voor F-gassen. Dit heeft als gevolg dat je vanaf 1 september 2025 een aanvulling op het gebied van brandbare koudemiddelen moet hebben. Lees meer over de nieuwe verordening en bekijk de keuzehulp!


Twee certificaten F-gassen

Er zijn twee certificaten:

F-gassen 1: werkzaamheden aan installaties met meer dan drie kilo koudemiddel.

F-gassen 2: werkzaamheden aan installaties met minder dan drie kilo koudemiddel.

Wat verder de verschillen zijn tussen deze twee certificaten lees je verderop onder ‘Wat is het verschil tussen een categorie 1 en een categorie 2 certificaat’.


Wanneer heb je een F-gassen certificaat nodig?

Belangrijk om te weten is dat er twee verschillende certificaten zijn: het BRL 100-certificaat voor ondernemingen en het BRL 200-certificaat voor personen. Elke monteur, installateur of technicus die werkt met koelinstallaties waarbij gefluoreerde broeikasgassen of gereguleerde stoffen vrij kunnen komen, heeft het persoonlijke certificaat nodig. Denk hierbij aan het werken aan aircosystemen en warmtepompsystemen. Ook wanneer je aan koel- en vrieswagens, koelcontainers (reefers) en airco’s van auto’s of bedrijfswagens werkt moet je dit certificaat gehaald hebben. Werk je met F-gassen? Ook dan moet je over deze certificaten beschikken.

Let op: De F-gassen cursussen van ROVC richten zich op de koel- en installatiebranche.

F-gassen certificaten als zzp’er

Als zzp’er moet je minimaal over een BRL 200-certificaat beschikken. Heb je een schriftelijke overeenkomst met een BRL 100-gecertificeerd bedrijf waarin staat dat je voor hen F-gassen-handelingen uitvoert? Dan hoef je zelf geen BRL 100-certificaat te hebben. Toch raden wij altijd aan om dit certificaat zelf ook op orde te hebben.

Wat is het verschil tussen een categorie 1 en een categorie 2 F-gassen certificaat?

F-gassen Categorie 1

Certificaathouders mogen alle taken uitvoeren, ook het terugwinnen van F-gassen uit klimaatregelingsapparatuur in motorvoertuigen en mobiele apparatuur.

F-gassen Categorie 2

Certificaathouders mogen de volgende taken uitvoeren:

Lekkagecontrole van stationaire koelapparatuur, stationaire klimaatregelingsapparatuur, stationaire warmtepompen en koeleenheden van koelwagens en koelaanhangwagens, op voorwaarde dat het koelcircuit dat de F-gassen bevat niet wordt geopend.

Terugwinning van F-gassen uit stationaire koelapparatuur, stationaire klimaatregelingsapparatuur, stationaire warmtepompen, koeleenheden van koelwagens en koelaanhangwagens, en mobiele apparatuur

Werkzaamheden (installeren, repareren, onderhouden, buitendienststelling en service verlenen) aan stationaire koelapparatuur, stationaire klimaatregelingsapparatuur, stationaire warmtepompen of koeleenheden van koelwagens en koelaanhangwagens, op voorwaarde dat de apparatuur minder dan 5 ton CO2-equivalenten aan F-gassen bevat, of hermetisch is afgesloten en als zodanig is geëtiketteerd en minder dan 10 ton CO2-equivalenten aan F-gassen bevat

 Wil je de verschillen overzichtelijk inzien? Bekijk dan deze pagina!

Cursist is bezig voor F-gassen II

Cursist F-gassen I kijkt in camera

Examen F-gassen certificaat

De cursussen F-gassen certificaat 1 en 2 wordt met een centraal examen van PBNA afgesloten. Bij een positief eindresultaat ontvang je het PBNA-certificaat. PBNA is door het ministerie van Infrastructuur en Rijkswaterstaat aangewezen als een exameninstelling. ROVC is een door PBNA erkende examenlocatie.  Leg je jouw examen met goed gevolg af, dan krijg je een erkend diploma.

Wat is de geldigheid van een F-gassen certificaat?

Een persoonscertificaat (BRL 200) is voor altijd geldig. Een bedrijfscertificaat (BRL 100) moet regelmatig worden geauditeerd, minimaal een keer per twee jaar.

Welke cursus F-gassen is geschikt voor jou?

ROVC biedt acht F-gassen cursussen aan, waarvan vier opfrisdagen en twee versnelde opleidingen.

F-gassen categorie 1

Wil jij leren uit welke componenten koudesystemen bestaan? En wil je gecertificeerd zijn om onderhoud te mogen plegen aan installaties met koudemiddelinhoud? Behaal dan jouw F-gassen certificaat categorie 1. Na het behalen van dit PBNA-certificaat, ben je bevoegd om werkzaamheden uit te voeren aan mobiele en stationaire koelinstallaties met een koudemiddelinhoud groter dan 3 kg. Ook ben je in staat om leidingen gasdicht te solderen.

F-gassen categorie 2

Wil jij onderhoud plegen aan gashoudende onderdelen en bijvoorbeeld lekcontroles kunnen uitvoeren waarbij je het koelcircuit in een warmtepomp mag openen? Volg dan de opleiding F-gassen categorie 2. Behaal je het certificaat F-gassen categorie 2, dan mag je handelingen uitvoeren aan de gashoudende delen van een warmtepompinstallatie met minder dan drie kilogram koudemiddel, zoals koudemiddel terugwinnen en aanvullen, ook bij voertuigen of mobiele werktuigen. Je kunt eveneens machines installeren en onderhouden.

F-gassen categorie 2 inclusief examen

Wil je de cursus F-gassen afronden en het examen doen, dan kun je die direct bij de cursus boeken tegen een lager tarief dan wanneer je de cursus en het examen los boekt. Ga je voor de cursus F-gassen categorie 2 inclusief examen, dan sluit je de cursus af het landelijke f-gassen examen dat wordt afgenomen door PBNA.

F-gassen categorie 1 of 2 opfrisdag

Is het alweer wat langer geleden dat je jouw certificaat hebt behaald, en wil je jouw kennis opfrissen? Of heb je binnenkort een examen en wil je dit goed voorbereiden? Kom dan naar onze opfrisdagen. Er zijn vier verschillende opfrisdagen:

F-gassen opfrisdag categorie 1: handelingen: op deze opfrisdag gaan we in op handelingen met koudemiddel voor installaties met een koudemiddelinhoud van meer dan drie kilo.

F-gassen opfrisdag categorie 1 en 2: solderen: op deze opfrisdag staat het solderen aan koelinstallaties centraal.

F-gassen opfrisdag categorie 1: installatie en inspectie: fris je kennis op over installatie en inspectie, oefen je in het afstellen van pressostaten, de verdampingsdrukregelaar en het thermostatische expansieventiel.

F-gassen opfrisdag categorie 2: handelingen: wil je je kennis opfrissen van koudemiddelhandelingen voor installaties met een koudemiddelinhoud groter dan drie kilo? Kom dan naar deze opfrisdag.


Koeltechniek en F-gassen 1 - versneld

Wil jij meer leren over koudetechniek en meteen je F-gassen certificaat behalen? Kies dan voor de opleiding Koeltechniek en F-gassen 1 – versneld. Na afronding van deze combinatiecursus ben je in staat om koelinstallaties in gebruik te nemen en te repareren. Daarnaast kun je storingen zoeken en verhelpen, maar ook onderhoud en inspecties uitvoeren aan de hand van een planning.

Behaal je jouw F-gassencertificaat categorie 1, dan mag je bepaalde handelingen uitvoeren aan mobiele en stationaire koelinstallaties met een koudemiddeleninhoud groter dan 3 kilogram. Denk hierbij aan het installeren en onderhouden van installaties, het terugwinnen en aanvullen van koudemiddel en het uitvoeren van lekcontroles waarbij je het koelcircuit mag openen.

Airco- en VRF-installaties en F-gassen 1 - versneld

Wil jij in korte tijd leren hoe je onderhoud moet plegen aan airco- en VRF-installaties en bovendien je PBNA-certificaat behalen? Dan is deze cursus echt iets voor jou. Rond je deze opleiding af, dan kun je airco- en VRF-systemen vervangen, repareren en in gebruik nemen. Ook kun je storingen opsporen en verhelpen.

Behaal je daarnaast het examen F-gassen categorie, dan mag je werkzaamheden verrichten aan mobiele en stationaire koelinstallaties met een koudemiddeleninhoud groter dan 3 kilogram. Het gaat hierbij om handelingen, zoals het onderhouden en installeren van installaties en het terugwinnen en bijvullen van koudemiddel. Ook mag je lekcontroles uitvoeren waarbij je het koelcircuit opent.

F-gassen examens

De F-gassen cursussen bereiden je voor op het landelijke F-gassen examen. Dit examen kan via PBNA of via STEK afgenomen worden. Deze keuze is volledig aan jou. 

Waarom ROVC?

Bij ROVC ben je verzekerd van een cursus die volledig aansluit op jouw behoeften. Wij ontwikkelen onze cursussen namelijk speciaal voor mensen die naast hun werk een technische opleiding willen volgen. Onze topdocenten komen allemaal uit de praktijk. Ze weten dus precies wat er speelt op de werkvloer. Bij ROVC leer je geen overbodige zaken en alle theorie kun je meteen toepassen in de praktijk.

Deel deze pagina

Veelgestelde vragen

  • BRL staat voor "Beoordelingsrichtlijn". Het is een Nederlandse implementatie van de Europese F-gassenverordening die eisen stelt aan bedrijven en personen die werken met specifieke stoffen of in specifieke sectoren. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de kwaliteit, veiligheid en milieubescherming te waarborgen.

  • BRL 200 is een certificering voor natuurlijke personen die werken met F-gassen. Het certificeert de kennis en vaardigheden die nodig zijn om veilig en milieuvriendelijk met deze stoffen te werken. Dit omvat theoretische kennis van wet- en regelgeving en praktische vaardigheden zoals lekkagecontrole, terugwinning van F-gassen, installatie, onderhoud en reparatie van apparatuur die F-gassen bevat. Dit is de basis van de inhoud van de  F-gassen examens.

  • De BRL-100 (Beoordelingsrichtlijn 100) is een bedrijfscertificering voor bedrijven die werken met gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen). Deze certificering is bedoeld om te waarborgen dat bedrijven voldoen aan de wettelijke eisen, veiligheidseisen en milieuregels bij het werken met F-gassen. 

  • De eisen van de BRL 100 omvatten onder andere:

    • Beheer van wet- en regelgeving
    • Overzicht van bedrijfsactiviteiten
    • Gecertificeerd personeel
    • Klachtenregistratie en -afhandeling
    • Werkprocedures
    • Keuring en kalibratie van gereedschappen

  • De milieucommissie van het Europees Parlement heeft besloten om nieuwe F-gassen met een GWP-waarde (Global Warming Potential) van meer dan 2500 in nieuwe koelapparatuur vanaf 2020 te verbieden. Tot 2030 mogen F-gassen met een GWP-waarde van meer dan 2500 die uit een installatie teruggewonnen (gerecycled of gegenereerd koudemiddel) zijn, nog worden toegepast. Om F-gassen te mogen gebruiken, ook in warmtepompen, is zowel een persoons- als een bedrijfscertificaat vereist.

  • Ja, de BRL 100-certificering is verplicht voor ZZP'ers die werken met F-gassen voor installatie van derden, zoals bij het installeren, onderhouden of verwijderen van koelinstallaties die F-gassen bevatten. Dit is om te garanderen dat ook zelfstandigen voldoen aan de wettelijke eisen en milieuregels.

  • Ook na 2020 zullen warmtepompsystemen nog F-gassen bevatten. Bovendien zullen er nog lange tijd ‘oude’ warmtepompen zijn die met F-gassen werken met een hoge GWP-waarde. Deze warmtepompen zullen wel nog steeds onderhouden moeten worden.

  • BRL 100 is gericht op bedrijven en certificeert bedrijfsprocessen en naleving van wettelijke voorschriften met betrekking tot F-gassen. BRL 200 daarentegen is gericht op individuen en certificeert de kennis en vaardigheden van personen die werken met F-gassen.

  • Ja, als je gezakt bent voor het examen of extra wilt oefenen hebben we de cursus F-gassen categorie 1 opfrisdag.

    Je kunt zelf kiezen uit de onderdelen Handelingen, Solderen of Inspectie installatie. Het is mogelijk om maximaal 2 onderdelen te oefenen op de cursus F-gassen categorie 1 opfrisdag.

  • Je hebt geen specifieke voorkennis nodig, wel adviseren we basiskennis op het gebied van warmtepompen, airco’s of koelinstallaties. Bijv. de cursussen Warmtepompinstallaties – toepassing en werking, Aircotechniek-basis of Koeltechniek-basis.

  • Je hebt koeltechnische kennis nodig, waaronder kennis van de koelkringloop en toepassen van het h log p diagram. Twijfel je aan je voorkennis, doe dan online de 10-vragentest.

  • F-gassen Categorie 1: Certificaathouders mogen alle taken uitvoeren aan koudesystemen ongeacht de koudemiddelinhoud. Hier valt het terugwinnen van F-gassen ook onder.

    F-gassen Categorie 2: Handelingen aan een koudesysteem met een inhoud minder dan 5 ton CO2 of gelijk aan/ minder dan 10 ton CO2 als deze hermetisch gesloten is. Denk bij handelingen aan:

    • Lekkagecontrole van koudesystemen, op voorwaarde dat het koelcircuit dat de F-gassen bevat niet wordt geopend.
    • Terugwinning van F-gassen uit koudesystemen.
    • Werkzaamheden (installeren, repareren, onderhouden, buitendienststelling en service verlenen) aan koudesystemen.

  • Nee, afhankelijk van de hoeveelheid koudemiddel heb je een F-gassen categorie 2 of F-gassen categorie 2 certificaat nodig.

  • De cursus Koeltechniek en F-gassen categorie 1 - versneld is bedoeld als je werkzaam bent in de koeltechniek en te maken hebt met koel- en vriesinstallaties. De cursus Airco- en VRF-installaties en F-gassen categorie I is meer gericht op airco systemen en klimaatsystemen.

  • In een warmtepompsysteem zitten, net als in een aircosysteem, koudemiddelen. Deze koudemiddelen zijn veelal synthetische koudemiddelen, ook wel F-gassen genoemd. Deze bevatten fluor en zijn erg schadelijk voor het milieu. Daarom stelt de Europese wetgeving een aantal verplichtingen voor het werken met F-gassen.

  • Je ontvangt het F-gassencertificaat als je het officiële examen F-gassen II met goed gevolg hebt afgerond. Dit examen wordt georganiseerd door organisaties die door de overheid aangewezen zijn als de exameninstelling voor koeltechnische monteurs. Om het examen F-gassen categorie II te behalen is goede bijscholing vereist. Daarom heeft ROVC een praktijkgerichte F-gassencursus categorie II ontwikkeld.

  • Een persoonscertificaat (BRL 200) is voor altijd geldig. Een bedrijfscertificaat (BRL 100) moet regelmatig worden geauditeerd, minimaal een keer per twee jaar.


  • De cursus F-gassen categorie II van ROVC duurt zes dagen en is speciaal ontwikkeld voor warmtepompmonteurs. Je krijgt theorie en praktijk die je voorbereiden op het examen F-gassen II. Je voert koeltechnische handelingen uit en doet soldeervaardigheden op.

    De installaties waarop je oefent, komen ook terug in het examen.

    Na de cursus ben je klaar om examen te doen. Dit is geen onderdeel van de cursus. Je kunt je daarvoor bij de bevoegde instanties aanmelden. Bij goed gevolg ontvang je het STEK-diploma F-gassen II.

  • Voor warmtepompen zijn er twee verschillende persoonscertificaten:

    • F-gassen categorie I: Mocht je aan grote industriële installaties werken, dan is F-gassen categorie I vereist. Deze installaties bevatten meestal meer dan 3 kg (>5 ton CO2 eq.) koudemiddel en daarvoor is het F-gassen I-certificaat vereist.
    • F-gassen categorie II: In de praktijk heb je als warmtepompmonteur voldoende aan het certificaat F-gassen II, omdat in warmtepompinstallaties meestal minder dan 3 kg (<5 ton CO2 eq.) koudemiddel zit. Met dit certificaat kun je als monteur de volgende werkzaamheden aan warmtepomp-installaties verrichten: terugwinnen, installatie, in bedrijf stellen, reparatie, onderhoud, service, buitendienststelling en lekcontrole.

  • Niets. Met F-gassen 1 mag je nog steeds werken aan alle systemen met F-gassen. Als je daarnaast B3 haalt mag je werken aan systemen tot 988 gram R290. Het zijn verschillende koelmiddelen en dus verschillende systemen.

  • Zeker! F-gassen examens bestaan niet meer na 1 september 2025. Daarna is het alleen nog het volledige A1 of A2 examen. Zijn er dus mensen in uw organisatie die alleen aan F-gassen gaan werken en hiermee vooruit kunnen tot 12 maart 2029, dan is het raadzaam om ze het examen te laten doen voor 1 september 2025.

  • Brandbare koudemiddelen zijn opgebouwd uit koolwaterstoffen. Het grootste verschil tussen brandbaar koudemiddel en synthetisch koudemiddel (F-gassen) is dat de laatstgenoemde veiliger zijn om te gebruiken. Synthetische koudemiddelen zijn namelijk gemodificeerd met fluor.

  • Werken aan monoblocks is zowel in de huidige situatie als na 1 september mogelijk zonder in bezit te zijn van een F-gassen, B1/B3 of A1/A2 certificaat. Als je echter werkzaamheden gaat verrichten aan het koelcircuit is een certificaat wel verplicht.

  • Natuurlijke koudemiddelen zijn de enige manier om een verantwoorde bijdrage te leveren aan het milieu. De schadelijke effecten van synthetische koudemiddelen (F-gassen) zullen we de komende 100 jaar nog ervaren. Technisch gezien is er geen bezwaar om met propaan te werken. Alleen vraagt dit meer aandacht op het gebied van veilig werken.